Jaką wybrać lornetkę? Jaka lornetka jest najlepsza i na co zwracać uwagę?

Lornetki swoją popularność w Polsce zawdzięczają przede wszystkim wyjątkowo piękną naturą naszego kraju. Umożliwiają nam, nie tylko to, co ludzkie oko nie jest w stanie dostrzec, ale również dają przewagę technologiczną w śledzeniu i obserwacji ptaków czy też zwierząt. Obecnie rynek lornetek oferuje nam tak wiele modeli, że do dokonania właściwego wyboru, potrzebne jest zdobycie kompleksowej wiedzy na ten temat. W tym artykule odpowiemy szczegółowo na pytanie, jaką lornetkę wybrać. Wyjaśnimy, co oznaczają liczby przy parametrach, które nadal bywają dość tajemnicze. Odpowiemy także na pytanie czym się kierować kupując lornetkę.

 

 

---

 

Uwaga: Dla lepszego zrozumienia skomplikowanego procesu wybierania lornetki, każdy aspekt został przez nas subiektywnie oceniony (w skali 1-10). Ułatwi to ci rozeznanie się w tym skomplikowanym temacie. Pamiętaj, że jest to nasza subiektywna ocena. Inne preferencje będzie miała osoba nosząca okulary, a inne mieszkaniec Syberii.

 

---

 

Od czego zacząć wybieranie lornetki?

 

Zacznijmy od podstaw. Korzystanie z lornetki pozwala obserwować przy otwartych oczach, co jest wygodniejsze i bardziej naturalne niż używanie lunety, monokularu czy też teleskopu, w których musimy przymknąć jedno oko. Co więcej, mając otwarte oczy, zachowujesz głębię ostrości i bardziej komfortową obserwację. Zapewnisz sobie również bogate wrażenia, gdy scena nabiera bardziej realistycznego, trójwymiarowego wyglądu.

Zastanawiając się jaka lornetka będzie dla nas odpowiednia, musimy odpowiedzieć sobie na kilka kluczowych pytań:

 

1. Powiększenie i średnica obiektywu lornetek (waga: 10/10)
2. Lornetka porro a dachowa? (waga: 7/10)
3. Źrenica wyjściowa (waga: 6/10)
4. Pryzmaty BAK4 czy BK7 (Waga: 10/10)
5. Powłoki soczewek (waga 5/10)
6. Powłoki pryzmatów (waga: 5/10)
7. Kąt i pole widzenia (waga: 6/10)
8. Minimalna odległość ogniskowania (Waga: 2/10)
9. Otwarty czy zamknięty mostek? (waga: 1/10)
10. Mechanizm ostrzenia w lornetce (waga: 2/10)
11. Odporność na warunki atmosferyczne, wytrzymałość (waga: 8/10)
12. Obudowa lornetek (waga 3/10)

 

 

Powiększenie i średnica obiektywu lornetek (waga: 10/10)

Wszystkie lornetki są identyfikowane przez zestaw liczb, takich jak 10 × 42 i 7 × 20. Odnoszą się one odpowiednio do ich powiększenia i średnicy obiektywu.

Powiększenie: Weźmy przykład lornetki 10 × 50 - 10 x oznacza, że lornetka ma powiększenie 10x, dzięki czemu widok przez nie wydaje się 10 razy bliższy niż gołym okiem. W większości sytuacji użytkownicy, którzy chcą obserwować „z ręki" powinni szukać lornetek o mocy od 7x do max. 12x. Należy pamiętać, że dla wielu użytkowników trzymanie lornetki większej niż 10 × 42 przez dłuższy czas może stanowić pewną trudność. Statyw w takim przypadku mile widziany. Większe przybliżenie nie tylko zwiększa wagę, ale też zmniejsza źrenicę lornetki, a im mniejsza źrenica, tym ciemniejszy otrzymujemy obraz. Trzecim kluczowym „kosztem” większego przybliżenia jest trudność w uzyskaniu stabilnego i komfortowego obrazu „z ręki". Dlatego też osoby starsze, cenią sobie lornetki z przybliżeniem 7x lub 8x. Ostatnim elementem, na który trzeba zwrócić uwagę, jest węższe pole widzenia. Lornetka zza dużym przybliżeniem obejmie nie tylko mniejszy teren, ale też będzie miała trudności w obserwacji dynamicznych sytuacji na przykład podczas śledzenia ptaków w locie. Przy 15-krotnym i większym przybliżeniu lornetki, koniecznie musimy się zaopatrzyć w stabilny statyw.

Obiektyw lornetki: Cyfra 50 w naszej lornetce 10 x 50 odnosi się do przedniej średnicy obiektywu w milimetrach. Większe obiektywy przepuszczają więcej światła, co oznacza, że obrazy będą jaśniejsze, ostrzejsze i wyraźniejsze. Jednak zwiększą również gabaryty i wagę, coraz. Dlatego też należy wziąć pod uwagę pewne kompromisy przy podejmowaniu decyzji. Czy nasze modele mają być stabilne, wygodne do noszenia, pakowania i użytkowania? Czy może bardziej nam zależy na przybliżeniu i transmisji światła? To jest największy dylemat każdego fana lornetek.

Lornetki myśliwskie czy też lornetki ornitologiczne nie mają swojego głównego typu. Gdybyśmy mieli opisać ich charakterystykę, nasz poradnik przyjąłby formę pracy magisterskiej. Sprawdź kategorie lornetki myśliwskie i lornetki ornitologiczne, by dowiedzieć się o nich jeszcze więcej.

Na rynku występują jeszcze lornetki Zoom, które oferują zmienne powiększenie na przykład jako 10-22 x 50. W tym przykładzie mamy powiększenie od 10x do 22x. W większości tych modeli pokrętło obsługiwane jest kciukiem i umieszczone w zasięgu dłoń. Dzięki temu można regulować powiększenie bez zmiany uchwytu lub odrywania okularów od oczu. Chociaż powiększenia oferują większą wszechstronność, występuje zauważalne pogorszenie jasności i ostrości obrazu w dowolnym miejscu w zakresie zoomu. Dzieje się tak, gdyż ścieżka optyczna i fizyka pryzmatów są zoptymalizowane tylko przy pojedynczym powiększeniu. Gdy odejdziesz od tego powiększenia, jakość obrazu z pewnością ucierpi. Co więcej, tanie lornetki z zoomem mogą nawet powodować z czasem uszkodzenie wzroku! Przed wydaniem 100-200 zł na magiczną lornetkę typu 20-200 x 50 lub 10-80 x 70 warto zastanowić się ile pieniędzy będziemy musieli przeznaczyć na okulary korekcyjne.

Ciekawostka: Istnieje lornetka (już nieprodukowana nota bene) z dwoma powiększeniami — Leica Duovid 8+12 x 42. Jest to ciekawy kompromis między klasycznymi lornetkami a lornetkami z zoomem. Nawet i taka konstrukcja obarczona jest wyższą ceną i mimo wszystko gorszymi parametrami optycznymi.

 Porównanie wielkości lornetek o tym samym przybliżeniu: 8 x 20, 8 x 25, 8 x 32, 8 x 42, 8 x 56

 

Lornetka porro czy dachowa? (waga: 7/10)

Obserwując lornetki na rynku, zapewne zwróciłeś uwagę na ich różne konstrukcje i wielkości. Wynika to z faktu, że wygląd i rozmiar lornetki zależy od rodzaju używanego pryzmatu. Pryzmaty są używane do korygowania orientacji widoku w poziomie i w pionie — bez nich obraz byłby odwrotny. Istnieją dwa główne typy pryzmatów: dachowe i Porro.

Szklane elementy w pryzmacie dachowym są w ułożone w linii. Dzięki temu lornetka dachowa jest bardziej kompaktowa i łatwiejsza do utrzymania. Pryzmaty Porro mają szklane elementy przesunięte względem siebie. Zapewniają one większą głębię ostrości i szersze pole widzenia w porównaniu do podobnych modeli z pryzmatami dachowymi.

Między pozornie podobnymi parami lornetek może istnieć ogromny rozrzut cenowy. Na przykład w naszej ofercie możecie Państwo znaleźć lornetki 10 x 42 od 150 zł do aż 13000 zł. Głównymi przyczynami tak dużego przedziału cenowego jest jakość optyki, rodzaje powłok soczewek oraz materiał obudowy. Dodatkowo rodzaj pryzmatu może być (i często jest) czynnikiem determinującym cenę. Ze względu na fizykę związaną z projektowaniem i produkcją kompaktowego pryzmatu dachowego, są one często droższe od porro. Mając do wyboru w tej samej cenie dachówkę i porro, porro będzie zwykle miało lepsze parametry optyczne. Dobrą wiadomością jest to, że jeśli konstrukcja nie stanowi problemu, możemy podnieść jakość swojej lornetki, wybierając lornetki z pryzmatem Porro bez zbytniego narażania naszego budżetu.

 

 

Ciekawostka:

Z technicznego punktu widzenia, pryzmat wykorzystywany w lornetkach to pryzmat podwójnie porro. Zawsze jednak skracamy go do „Porro”. Dodatkowo pisany jest wielką literą, ponieważ jest to nazwisko wynalazcy, Ignazio Porro. Zaprojektował on ten system pryzmatyczny w 1850 roku i jest on używany do dziś. Ta najbardziej podstawowa konfiguracja pryzmatu jest zdefiniowana przez złożoną ścieżkę światłą, w którym światło wchodzi i wychodzi. Taki skomplikowana droga światła daje znajomy wygląd „tradycyjnej”lornetki.

Termin „pryzmat dachowy” został pierwotnie zastosowany do projektu pryzmatu Abbe-Koeniga (AK), który korygował obraz poziomo i pionowo, zachowując linię prostą od punktu, w którym światło wchodzi do pryzmatu i wychodzi z niego. Pryzmaty A-K są wyjątkowo mało popularne ze względu na swoje duże gabaryty, wagę i koszt produkcji. Są jednak liderem, jeżeli chodzi o transmisję światła. Z tego też powodu pryzmaty Abbe-Koeniga wykorzystuje Swarovski Optik oraz Nikon we flagowych lornetkach WX. Najbardziej popularne pryzmaty to pryzmaty schmidta-pechana. Choć spełniają tę samą podstawową funkcję, ścieżki optyczne podążają różnymi drogami w celu skorygowania orientacji obrazu. Główną zaletą konstrukcji SP jest to, że jest bardziej zwarta niż pryzmaty AK, w wyniku czego ich cieńsze lornetki są wygodniejsze do trzymania — szczególnie podczas długich obserwacji.

 

 

Wskazówka: lornetki pryzmatyczne Porro są zwykle tańsze w produkcji od dachówek. Często można kupić model Porro wyższej jakości i lepszym efekcie 3D czy też o większej transmisji światła za mniej więcej taką samą cenę jak porównywalny pryzmat dachowy. Idealnym przykładem będzie tutaj dobrze znany wszystkim miłośnikom lornetek Nikon Action EX 10x50 CF. Trzeba sprawiedliwie przyznać, że Nikon postanowił poszukać oszczędności w tej lornetce. Dzisiejsze modele nie posiadają tych samych parametrów optycznych co wersje sprzed 10 - 15 lat.

Źrenica wyjściowa lornetki (waga: 6/10)

Źrenica wyjściowa to wielkość skupionego światła, które pada w oko. Aby zobaczyć źrenicę wyjściową, trzymaj lornetkę w odległości 8–10 cm od twarzy i zwróć uwagę na małe kropki światła pośrodku okularów. Średnica źrenicy wyjściowej, która zawsze powinna być większa niż źrenica oka, zależy bezpośrednio od średnicy obiektywu i powiększenia. Źrenica ludzkiego oka ma szerokość od około 1,5 mm w jasnym świetle do około 8 mm w ciemności. Jeśli średnica źrenicy wyjściowej lornetki jest mniejsza niż źrenica oka, będzie wyglądać, jakbyś patrzył przez dziurkę od klucza. Należy pamiętać, że wraz ze starzeniem się oczy mają tendencję do mniejszego rozszerzania się, więc źrenica wyjściowa staje się ważniejsza wraz z wiekiem użytkownika. Źrenicę wyjściową liczymy poprzez podzielenie średnicy okularu przez powiększenie, np. Lornetka 10 x 50 posiada źrenicę wyjściową 5 mm, a 8 x 56 aż 7 mm.

Wskazówka: starsi myśliwi mają tendencje do wybierania lornetek nocnych 8 x 56 albo z dużym przybliżeniem 12 x 50 lub 15 x 56. W obydwu tych przypadkach popełniają błąd. Ich średnica źrenicy nie rozszerzy się tak, aby wykorzystać potencjał lornetki nocnej, a lornetka z dużym przybliżeniem będzie dla nich niestabilna, znacząco obniżając komfort obserwacji. Z drugiej strony według badań źrenica osób w wieku 60-69 lat rozszerza się od 3.5 do 7.5 mm (średnia 5,6 mm). Oznacza to że niektórzy doświadczeni myśliwi faktycznie mogą wykorzystać w pełni możliwości lornetki 8 x 56. Tutaj jesteśmy zdani na siebie, bo nikt tak dobrze nie zna naszego wzroku, jak my sami.

Odległość oka od okularu lornetki — to optymalna odległość od okularu do oka, w której światło przechodzi przez soczewkę okularu (okular). Odległość ta wynosi od 10 mm w tańszych modelach do 20 mm w lornetkach premium. Ta cecha nie jest jednak wyznacznikiem dobrej lornetki. Producenci dodatkowo montują muszle oczne na okularach, aby umieścić oczy użytkownika w odpowiedniej odległości od okularów i ułatwić ich używanie. Wiele lornetek oferuje regulację dioptryczną na jednym z okularów. Dzięki temu większość użytkowników może dostosować system ustawiania ostrości do swoich oczu, aby używać lornetki bez okularów.

Szkło, powłoki i pryzmaty

Jakość i typ szkła używanego do soczewek i pryzmatów ma duże znaczenie. Zwykłe szkło optyczne może mieć niedoskonałości, być nieodpowiednio oszlifowane i wypolerowane. Takie szkło będzie dziwnie zginać światło, sprawiając, że kolory będą wyglądać na wypaczone i ograniczać zdolność skutecznego ogniskowania. Specjalistyczne szkło (np. niskodyspersyjne) zostało zaprojektowane, aby nie powodowało zniekształceń i lepiej przepuszczało światło bez jego zaginania. Powstałe obrazy są wyraźniejsze, ostrzejsze, z prawdziwym odwzorowaniem kolorów i wyższym kontrastem.

Możesz również zobaczyć lornetki wykonane z „Eko-szkła”. To ogólne określenie odnosi się do ekologicznego szkła, które nie zawiera ołowiu ani arsenu. Pionierem tej dziedzinie branży są lornetki Nikon, znane na rynku z zastosowań “Eko-szkła”. Chociaż może to wpłynąć lub nie na jakość obrazu, taka lornetka nie zwiększy zanieczyszczenia chemicznego.

 

Pryzmaty BAK4 czy BK7 (Waga: 10/10)

Dyskusja w początkowych akapitach dotyczyła dwóch głównych typów konfiguracji pryzmatów. Mają one bardzo duży wpływ na jakość obrazu. BAK4, czyli szkło Barium Crown, uważane jest za najlepszy rodzaj materiału na pryzmat. Cechuje się wysokim współczynnikiem załamania światła i niższym kątem krytycznym. Oznacza to, że lepiej przepuszcza światło przy mniejszej utracie światła z powodu odbicia wewnętrznego.

Szkło BK7 jest prawdopodobnie najczęściej używanym materiałem do tanich lornetek. Jest dużo gorszej jakości niż BaK4, ale za to dużo tańszy. Aby stwierdzić, czy twoja lornetka wykorzystuje BAK4, czy BK7, jest obrócenie jej i spojrzenie na nią w obiektyw z pewnej odległości. Jeśli widzisz kwadratową źrenicę wyjściową obrazu, oznacza to, że lornetka posiada pryzmaty BK7. Pryzmaty BAK4 mają okrągłą źrenicę wyjściową, co przekłada się na lepszą transmisję światła i ostrość od krawędzi do krawędzi.

Powłoki soczewek (waga 5/10)

Powłoki soczewek to specjalne "folie" nakładane na powierzchnie soczewek w celu zmniejszenia odblasków i odbić, zwiększenia przepuszczalności światła i kontrastu oraz ożywienia kolorów. Każde odbite światło to światło, które nigdy nie dociera do oczu widza, więc eliminując odbicia, obraz staje się jaśniejszy i ostrzejszy. Ogólnie powłoki są dobre, pod warunkiem, że są za coś odpowiedzialne. Łatwo jest nałożyć na soczewkę tanią powłokę, aby nadać jej fajny pomarańczowy odcień, ale powłoka może nie wpłynąć na poprawę jakości obrazu. Jeśli nie jesteś pewny zakupu lornetki, zachęcamy do kontaktu z naszymi specjalistami ds. Lornetek lub wizyty w naszym sklepie Beafoto.

Pojęcia takie jak wielowarstwowe soczewki, wielokrotnie powlekane odnoszą się do lokalizacji i rodzaju stosowanych procesów powlekania. Soczewki powlekane są najbardziej podstawowe i oznaczają, że jedna powierzchnia soczewki ma co najmniej jedną warstwę powłoki. Wielowarstwowa powłoka oznacza, że powlekanych jest wiele powierzchni i / lub na każdą powierzchnię nałożono wiele warstw powłok. Pełna wielowarstwowa powłoka oznacza, że na wszystkie powierzchnie — wewnętrzne i zewnętrzne — soczewek nałożono wiele warstw. Zabieg ten zapewnia najwyższy poziom przepuszczalności światła, przejrzystości, kontrastu i odwzorowania kolorów. Na szczycie jest szerokopasmowe w pełni powlekane. Powłoki te zostały zaprojektowane tak, aby były skuteczne w szerokim spektrum długości fal i zapewniały najlepszą wydajność.

 

 

Powłoki pryzmatów (waga: 5/10)

Uzupełnieniem powłok soczewek są powłoki pryzmatyczne. Zwiększają one odbicie światła oraz poprawiają jasność i kontrast obrazu. Podczas gdy wielu producentów może stosować standardowe powłoki odblaskowe, najlepsi producenci powłok pryzmatycznych używają powłoki dielektryczne. Przepuszczają one prawie 100% światła przez pryzmat, co daje jaśniejsze obrazy o wysokim kontraście.

Inny rodzaj powłoki pryzmatycznej, stosowany tylko na pryzmatach dachowych, nazywany jest powłoką „korekcji fazy”. Ze względu na sposób, w jaki pryzmaty odbijają światło, po przejściu przez soczewkę obiektywu zostaje ono podzielone na dwie oddzielne wiązki, które niezależnie przechodzą przez system pryzmatów. Wiązki ulegają „przesunięciu fazowemu”, gdy jedna wiązka uderza w soczewkę okularu na ułamek sekundy przed drugą. Kiedy dwie wiązki są ponownie łączone w soczewce okularu, są one nieco poza fazą, co może wpływać na równowagę i odwzorowanie kolorów. Poprzez nałożenie specjalnych powłok na pryzmat, szybsza wiązka światła jest spowalniana, aby dopasować ją do wolniejszej wiązki. Przywraca się jej fazę po uderzeniu w soczewkę okularu, znacznie poprawiając kolor, przejrzystość i kontrast w porównaniu z lornetkami pryzmatycznymi bez korekcji fazy. Ponieważ na pryzmatach Porro nie występuje przesunięcie fazowe, powłoki te nie są na nich stosowane.

Kąt widzenia i pole widzenia lornetki (waga: 6/10)

Zarówno „kąt widzenia”, jak i „pole widzenia” oznaczają to samo, lecz są wyrażone w różnych miarach. Lornetka o kącie widzenia 6,8 stopnia będzie pokazywać 6,8-stopniowy „wycinek obrazu”. Innym sposobem wyrażenia kąta widzenia jest pozorny kąt widzenia (AAoV). Jest to z grubsza obliczane przez wzięcie AoV i pomnożenie go przez powiększenie. Więc jeśli lornetka 10 x 42 z poprzedniego przykładu ma AoV 6,3 stopnia, jej pozorny kąt widzenia wynosi 63 stopnie. AAoV to kąt powiększonego pola, gdy patrzysz przez lornetkę; więc im większe jest pozorne pole widzenia, tym szersze pole widzenia można zobaczyć nawet przy dużych powiększeniach. Ogólnie rzecz biorąc, AAoV powyżej 60 stopni jest uważane za szerokokątne. Naturalnie rzecz biorąc, największe pole widzenia mają lornetki z mniejszym powiększeniem. W tańszych lornetach obraz nie jest ostry od krawędzi do krawędzi, więc ich wartość może wprowadzać w błąd.

Minimalna odległość ogniskowania (Waga: 2/10)

Może się to wydawać dziwną rzeczą do rozważenia, ponieważ cała idea lornetki polega na patrzeniu na rzeczy, które są daleko. Dla większości użytkowników jest to absolutna prawda. Istnieje jednak spora liczba entuzjastów, którzy używają lornetki do obserwacji ptaków lub owadów. Wielu obserwatorów ptaków lubi mieć niewielką minimalną odległość ogniskowania, która pozwala im zobaczyć najdrobniejsze szczegóły. Mogą to być pióra ptaków, kształt ich dzioba lub oznaczenia koron podczas żerowania. Zwykle wraz ze wzrostem powiększenia zwiększa się również minimalna odległość ogniskowania. Użytkownicy zainteresowani krótką odległością ogniskowania powinni utrzymywać powiększenie około 8x.

Otwarty czy zamknięty mostek? (waga: 1/10)

Otwarty lub zamknięty most odnosi się do środkowej części, która łączy dwie tuby optyczne lornetki z pryzmatem dachowym. Otwarty mostek ma zwykle oddalony mechanizm ogniskowania. Otwarta część środkowa pozwala to nie tylko na pełny owinięty chwyt, ale także zwiększa ergonomię lornetki. To pytanie nie będzie raczej większym dylematem, gdyż z otwartym mostkiem głównie występują na rynku lornetki Zeiss czy lornetki Swarovski Optik.

 

Mechanizm ostrzenia w lornetce (waga: 2/10)

Zdecydowana większość lornetek wykorzystuje centralny system ogniskowania. Główne pokrętło ostrości znajduje się na mostku między dwoma okularami i oddziela je symetrycznie. W przypadku ogniskowania centralnego wielu producentów ustawia pokrętło regulacji dioptrii na jednym z okularów. Pozwala to precyzyjnie dostroić ostrość zgodnie z indywidualnymi zaleceniami optycznymi. O wielkości korekcji dioptrycznej każdy producent decyduje indywidualnie. Zwykle w zależności od modelu i może dotyczyć lewego lub prawego oka, lub obu. Taka wartość najczęściej wynosi 3 +/-

Istnieją również lornetki, które nie mają żadnych mechanizmów ustawiania ostrości. Ostrość jest dostosowywana do twoich oczów, aby wyostrzyć obraz, pozwalając ci skoncentrować się na scenerii i cieszyć się widokami. Niektórzy użytkownicy o wyjątkowo słabym wzroku powinni unikać modeli "focus free". Ostrość obrazu w takie lornetce jest ściśle powiązana ze zdolnościami naszych oczu. Co więcej, takie lornetki sprawiają duży wysiłek dla naszych oczu, powodując ich zmęczenie, a nawet bóle głowy.

Odporność na warunki atmosferyczne, wytrzymałość (waga: 8/10)

Tańsze lornetki z reguły nie są odporne na warunki atmosferyczne. Niektóre z nich co prawda mogą być wodoszczelne, ale i przy każdym kontakcie z wodą przyprawią nas o szybsze bicie serca. Lornetki wypełnione w 100% azotem lub argonem są już wodoodporne, a nawet przeciwmgłowe, choć cena będzie odpowiednio wyższa.

Lornetki, które nie są odporne na warunki atmosferyczne, nie powinny być używane podczas deszczu ani na morzu, ponieważ wilgoć może dostać się do ich wnętrza. Kiedy woda dostanie się do tub optycznych, może skraplać się na wewnętrznej stronie soczewki (tzw. Zamglenie), co zakłóca widok i ostatecznie prowadzi do wewnętrznej rdzy i korozji.

Często w lornetkach stosuje się o-ringi lub wszelkiego rodzaju uszczelki. Zapobiegają one przedostawaniu się wilgoci do tub optycznych. Zazwyczaj taka lornetka będzie w 100% wypełniona azotem bądź też argonem, a nawet mieszanką argonu i kryptonu. Z jednej strony argon jest większy i o 50% bardziej gęsty od Azotu, z drugiej zaś cząsteczki azotu występują w formie dwuatomowej. Trudno wytypować najlepszy rodzaj wypełnienia gazem, ale faktem jest, że te firmy, które wypełniają swoje lornetki argonem i kryptonem (Vortex Optics i Leupold) mają dożywotnią gwarancję i nie mogą sobie pozwolić na oszczędności.

Zamglenie występuje, gdy powietrze wewnątrz tubusów zawiera wilgoć. Jeśli przejdziesz z ciepłego do zimnego pomieszczenia, wilgoć może skraplać się po wewnętrznej stronie soczewek, powodując ich zaparowanie. Wszystkie lornetki przeciwmgielne muszą być wypełnione gazami obojętnymi, na przykład azotem lub argonem, ale istnieją na rynku lornetki wodoodporne, które nie są przeciwmgielne.

Obudowa lornetek (waga 3/10)

Zasadniczo, nie ma jasno określonych materiałów obudowy, które można by uznać za najlepsze albo najgorsze. Problemy z obudową zazwyczaj występują gdzie indziej: od jednych odkleja się guma, z drugich schodzi farba, a inne zużywają się szybciej od drugich. Większość tych wad dotyczy budżetowych lornetek, choć zdarzają się pechowe modele nawet w największych firmach. Wracając do tematu, możemy wyróżnić 3 podstawowe materiały, z których produkuje się obudowy do lornetek:

Aluminium — najpopularniejszy materiał na rynku (a dokładniej stop aluminium). Aluminium jest lekkie, mocne, niedrogie i łatwe w obróbce. Co również istotne jest naturalnie odporne na korozję.

Magnez — jest używany ze względu na jego wysoki stosunek wytrzymałości do wagi. Magnez jest nieznacznie lżejszy od stopu aluminium, więc będzie z pewnością bardziej pożądany przez obserwatorów ptaków. Jest to najbardziej popularny materiał wybierany przez czołowych producentów

Poliwęglan — ma podobne cechy do poprzedników, takie jak łatwość w obróbce, niski koszt produkcji, odporność na korozję i wytrzymałość. Główną zaletą stosowania poliwęglanu jest to, że jest odporny na temperaturę. Jeśli używasz optyki w ekstremalnych warunkach (zwłaszcza w niskich temperaturach), obudowa pozostanie w neutralnej temperaturze, w przeciwieństwie do metali. Choć metalowe lornetki są pokryte gumą, więc zbytnio tego nie odczujemy. Z wiedzy, którą wynieśliśmy ze szkoły, wiemy, że metal rozszerza się i kurczy wraz z wahaniami temperatury. W teorii lornetka z poliwęglanu powinna być bardziej wytrzymała na przestrzeni lat. Lornetki z poliwęglanu posiadają w swojej kolekcji firmy Minox i Steiner (model Observer).

 

 

Lornetki do specjalnych zastosowań

Lornetki z dalmierzem mają wbudowany laser na podczerwień (IR). Służy on do pomiaru odległości między lornetką a obiektem. Mogą być używane na morzu do pomiaru odległości do innego statku lub zwierzyny. Lornetki z dalmierzem pomagają myśliwym zmierzyć odległość do obiektu. Zazwyczaj wyświetlają odległość do celu w stopach lub metrach, a odczyt jest widoczny w okularach. Innowacje technologiczne sprawiły, że dalmierze są bardziej precyzyjne, a niektóre mogą wykonywać pojedynczy pomiar punktowy lub stale aktualizowany pomiar. Dzięki temu można śledzić poruszający się obiekt i uzyskiwać odległość praktycznie w czasie rzeczywistym.

Stabilizacja obrazu w lornetkach działa na podobnej zasadzie co w aparatach cyfrowych. Stabilizacja obrazu kompensuje ruchy operatora, kołysanie łodzi lub wibracje wewnątrz samolotu. To właśnie one zwykle uniemożliwiają widzowi uzyskanie stabilnego i ostrego obrazu. Lornetka stabilizowana zwykle zawiera żyroskop, który wymaga zasilania np. paluszki AA. Niektóre posiadają urządzenie typu wahadłowego, które zapewnia mechaniczną stabilizację bez zasilania. Najczęściej ten typ lornetki jest używany przez żeglarzy. Zmniejsza on dezorientację typową dla optyki dużej mocy lub podczas używania jej na wzburzonym morzu.

Lornetki Marine często mają obudowy z poliwęglanu, które są odporne na korozję i temperaturę. Jako że służą do użytku w środowisku morskim, są często pływające lub w posiadają pasek pływający. Jeśli zostaną wyrzucone za burtę, można je łatwo odzyskać. Niektóre lornetki morskie będą też miały jasne kolory, aby ułatwić ich dostrzeżenie.

 

Jakie akcesoria do lornetek?

• Zaślepki przednie i tylne (w zestawie) - występują w prawie każdej lornetce. Zaślepki przednie coraz częściej spotykamy je zabezpieczone na tubusach obiektywu, tak aby mogły zwisać na lornetce i byśmy nie musieli chować ich do kieszeni.
• Muszle oczne (opcjonalne) - w zasadzie każda lornetka ma swoje muszle oczne, ale mamy możliwość dokupienia profilowanych muszli ocznych. Poprawiają one komfort widzenia, choć nie każda firma ma takie w ofercie.
• Paski (w zestawie i opcjonalnie) - Niektóre firmy dodają do zestawu dwa paski. Jeden jest na futerał, a drugi na samą lornetkę. Dobrze jest mieć możliwość noszenia lornetki w pokrowcu, szczególnie gdy pogoda nie sprzyja. Niektórzy jednak wolą przenieść ciężar lornetki z szyi na plecy i ramiona wybierając szelki lub uchwyt na lornetkę.
• Zestaw czyszczący (opcjonalnie) - w zestawie zazwyczaj dostajemy tylko zwykłą ściereczkę do czyszczenia. Czyszczenia szkieł raczej byśmy nie proponowali zwykłymi płynami z uwagi na możliwość porysowania ich lub też zdarcia powłok. Jeżeli koniecznie chcemy zestaw pielęgnujący do lornetki, to warto się w takiej sytuacji rozejrzeć za znanymi markami Swarovski, Vortex lub Zeiss. Dobrym pomysłem i najtańszym jest za to porządne przepłukanie takiej lornetki pod bieżącą wodą. Oczywiście, musi być wodoodporna.
• Adaptery do statywów (opcjonalnie lub w zestawie) Jak wspomniano wcześniej, lornetki o powiększeniu 12x i większym trudno jest utrzymać stabilnie, zwłaszcza jeśli mają duże obiektywy. Duże lornetki mają czasami wbudowane mocowanie do statywu, co ułatwia ich zamontowanie na statywie. Czasami wymagany jest adapter do statywu. Zazwyczaj pełnowymiarowa lornetka ma wtyczkę odkręcaną z przodu środkowego zawiasu. Adapter wkręca się w swoje miejsce i montuje się na większości płyt szybko zamykających lub statywów.  Niektóre lornetki nie mają wejścia na statyw (np. Steiner Nighthunter 8 x 56). Chcąc korzystać z lornetki na statywie musimy sprawdzić jaka lornetka ma wejście na statyw.

 

Podsumowanie

Poradnik ten, choć jest rozbudowaną odpowiedzią na pytanie, jaką lornetkę wybrać, to i tak nie wyczerpuje do końca tematu. Nie omówiliśmy najnowszego trendu, w którym myśliwi przechodzą z ciężkich lornetek nocnych na termowizję. Będziemy musieli również rozstrzygnąć, w jakich sytuacjach lepiej jest kupić lornetkę, a w jakich lunetę obserwacyjną. Na to przyjdzie jeszcze czas, bo świat szeroko rozumianej optyki ma wiele do zaoferowania.

 

Autor: Kamil Suski