Back i front focusing - jak rozwiązać ten problem

Zjawisko front focus (FF) i back focus (BF) jest stosunkowo rzadko spotykane, a występuje głównie w lustrzankach. Przyczyną tego efektu jest często nieprecyzyjna konstrukcja mechanizmu automatycznego ustawiania ostrości w obiektywie lub nawet w samym aparacie. W aparatach bezlusterkowych tego problemu nie spotkamy, ponieważ ostrość tworzona jest z punktu matrycy. Zjawisko to nie uwidacznia się w natywnych obiektywach.

Definicje tych zjawisk:

1. FF (Front Focus) - W przypadku FF zdarza się, że automatyczny tryb ostrości ustawia punkt ostrości nieco bliżej fotografowanego obiektu niż został przez nas wybrany.

2. BF (Back Focus) - Natomiast zjawisko BF polega na tym, że automatyczny tryb ostrości ustawia punkt ostrości nieco dalej niż wskazany przez nas punkt.

Jak sprawdzić czy obiektyw ma front-focus lub back-focus?

Aby sprawdzić, czy nasz aparat i obiektyw są podatne na występowanie FF lub BF, można przeprowadzić samodzielny test, korzystając z dedykowanej karty testowej lub linijki. Alternatywnie, istnieje możliwość skorzystania z profesjonalnego serwisu, który przeprowadzi kalibrację aparatu. W trakcie testu, karta testowa jest ustawiana pod kątem 45 stopni w stosunku do aparatu, a punkt ostrości jest kierowany na środkową kreskę karty. Przysłona powinna być ustawiona na jak największy otwór, a następnie robimy zdjęcie próbne. W przypadku wystąpienia FF, kreski przed środkową kreską będą ostre, natomiast w przypadku BF, ostre kreski będą znajdowały się po drugiej stronie środkowej kreski. Sytuacja idealna to taka, w której środkowa kreska jest najostrzejsza.

Warto również wykonać dodatkowe testy, takie jak fotografowanie baterii lub klocków ustawionych w równych odległościach. Wszystko to należy robić przy maksymalnie otwartej przesłonie i na różnych ustawieniach ogniskowej, zarówno na skrajnych, jak i pośrednich pozycjach. Jeśli po kilku próbach wrażamy, że jakość zdjęć pozostawia wiele do życzenia, warto rozważyć skonsultowanie się z serwisem w celu diagnostyki i kalibracji. Należy jednak pamiętać, że ta wada, nawet jeśli występuje, jest zazwyczaj niewidoczna w większości przypadków. Dlaczego? To z tego powodu, że większość zdjęć wykonywana jest z pewnej odległości od obiektu i przy stosunkowo małych przesłonach (na przykład f/8-f/16), co skutkuje dużą głębią ostrości. Zjawisko FF lub BF staje się bardziej widoczne w przypadku fotografowania z bliskiej odległości i przy szeroko otwartej przesłonie.

Podsumowanie

Podsumowując, czy warto się martwić o FF i BF? Moim zdaniem, niekoniecznie, chyba że zajmujemy się fotografią makro (gdzie często ostrość ustawia się ręcznie) lub jeśli tworzymy bardzo zbliżone portrety, gdzie subtelne różnice w ostrości mogą być zauważalne. Warto także pamiętać, że nie każda nieostrość na zdjęciach wynika wyłącznie z wady obiektywu. Warunki oświetleniowe, które różnią się od światła wzorcowego o temperaturze barwowej 5500 K (jakie panuje w godzinach południowych), mogą wpływać na lekkie niedoostrzenie lub przeostrzenie obrazu. To naturalne zjawisko, które nie zawsze da się uniknąć, ponieważ prawa fizyki działają niezależnie od naszych oczekiwań.

Aby dowiedzieć się więcej na temat ustawień w aparacie zapraszamy do przeczytania naszego tekstu o ISO.