Astrofotografia, jak zacząć? - fotografia gwiazd dla każdego
Astrofotografia to robienie zdjęć obiektów w kosmosie, czy to za pomocą aparatu, Kosmicznego Teleskopu Hubble'a czy nawet smartfona. Tematyka może obejmować wszystko, od Księżyca po Drogę Mleczną. Poszukiwanie tematów często przyciągało wzrok pierwszych fotografów ku niebu, a astrofotografia od tamtej pory pozostaje popularną rozrywką. Amatorzy i profesjonalni astrofotografowie kierują swoje teleskopy i aparaty w niebo, aby uchwycić żywe, zapierające dech w piersiach ujęcia wszystkiego, od pobliskich gwiezdnych sąsiadów po mgławice, których nie da się uchwycić gołym okiem. Wraz z postępem badań kosmosu i technik fotograficznych obserwatoria i teleskopy orbitujące rozszerzyły tradycję fotografowania obiektów astronomicznych. Do dziś naukowcy nieustannie przesuwają granice, opracowując nowe techniki i narzędzia, aby osiągnąć większą precyzję fotograficzną z dużych odległości. W tym artykule wytłumaczymy dokładnie czym jest astrofotografia oraz opiszemy wszystkie aspekty związane z fotografią gwiazd. Nie ważne czy wykonujesz zdjęcia astronomiczne smartfonem podpiętym do lunety czy profesjonalnym aparatem, ten artykuł ma być kopalnią wiedzy o astronomii i wartościowych wskazówek. Dla ułatwienia i łatwiejszej nawigacji, stworzyliśmy spis zagadnień omówionych:
Spis treści:
- Astrofotografia - sprzęt, co jest potrzebne?
- Astrofotografia smartfonem - astrofotografia dla początkujących
- Jak szukać gwiazd?
- Ekspozycja i przysłona - fotografia gwiazd
- Czas naświetlania i ISO - fotografia gwiazd
- Filtry do astrofotografii
- Jak zrobić efekt śledzenia gwiazd? - fotografia astronomiczna
- Fotografia astronomiczna - Droga Mleczna
- Najczęstsze utrudnienia w astrofotografii
Astrofotografia - sprzęt, co jest potrzebne?
Aparat - Lustrzanki cyfrowe lub aparaty bezlusterkowe są niezbędne do dobrej astrofotografii. Możliwość otwarcia migawki na dłuższy czas umożliwia fotografom uzyskanie jak największej ilości światła w ciemnych scenach nocnych i uchwycenie mało widocznych lub bardzo odległych obiektów. Naturalnie, nie jest to nic odkrywczego, ale warto wiedzieć, że na rynku są specjalistyczne aparty astronomiczne takie jak Nikon D810A oraz Canon EOS Ra ze zmodyfikowanymi filtrami podczerwieni. Taki aparat umożliwiał uchwycenie czterokrotnie większej transmisji fal o długości 656 nm (promienie wodoru alfa) i 486 nm (promienie wodoru beta), ale nie nadawał się do codziennej fotografii. Uchwycenie na przykład Mgławicy Welon (zdjęcie poniżej) było by niemożliwe bez takiego aparatu jak Nikon D810a, w której wydobyto kolory czerwone i niebieskie właśnie z wodoru alfa i beta. Obraz ten jest plikiem połączonych 16 zdjęć z ośmiominutową ekspozycją przy ISO 800 po edycji w photoshopie. Za obiektyw służył zaś refraktor Astro-Phisics 130EDFGT z reduktorem 0,75x.

źródło: Astropix.com
Obiektyw - Elastyczność lustrzanek cyfrowych czyni je idealnymi zakupami dla wielu dziedzin fotografii, w tym astrofotografii, a ich walory techniczne pozwalają na ogromną różnorodność kompozycji. Wybór obiektywu nie różni się wiele od tego z codziennej fotografii, oprócz tego, że nie potrzebujemy zbędnych funkcji. Moim zdaniem, najlepiej poszukać trochę starszych obiektywów analogowych, ponieważ w tej dziedzinie fotografii nie skorzystamy ze stabilizacji czy autofocusa. Najlepiej sprawdzi się obiektyw szerokokątny lub superszerokokątny w zakresie 12-35 mm. Istnieje wiele innych akcesoriów astro, które warto wrzucić do torby, od drobnych rzeczy, takich jak podgrzewacze obiektywu i interwałometry po większe elementy zestawu, takie jak montaż paralaktyczny. Jednak po przejściu na szkło wysokiej jakości zauważysz ogromną różnicę. Zewnętrzni producenci obiektywów, tacy jak Sigma, sprawdzają się, gdy szukasz obiektywów do astrofotografii, ponieważ ich obiektywy są nie tylko często tańsze, ale Sigma ma tendencję do tworzenia obiektywów, które wypełniają nisze pomijane przez producentów aparatów. Niezależnie od tego, czy są to obiektywy stałoogniskowe czy zmiennoogniskowe, istnieje obiektyw astronomiczny na każdą kieszeń. W rzeczywistości niektóre z tańszych obiektywów z ręcznym ustawianiem ostrości mogą przewyższyć ich bardziej wyrafinowaną konkurencję.

źródło: www.marksmith.co.nz
Statyw fotograficzny - Jedną z najważniejszych cech statywu astrofotograficznego jest ładowność. Musi być w stanie wytrzymać ciężar sprzętu fotograficznego i dużych akcesoriów, takich jak montaż paralaktyczny lub teleskop z adapterem do aparatu. Zazwyczaj statyw o ładowności 10-13 kg jest wystarczający dla przeciętnego astrofotografa. Niezależnie od tego, czy jest to mała, kompaktowa konstrukcja, czy lekka konstrukcja, zainwestuj w statyw, który został stworzony z myślą o mobilności. Istnieją dwa rodzaje materiałów statywowych, które zapewniają to, a jednocześnie są lekkie i niosą duży ładunek: aluminium i włókno węglowe. Oba materiały są lekkie, mocne i zapewniają odporność na korozję oraz warunki atmosferyczne. Z tych dwóch, włókno węglowe jest najlepszą opcją, ponieważ jest lżejsze, mocniejsze i trwalsze, ale ma również wyższą cenę. Statywy aluminiowe oferują lepszą wartość dla osób z mniejszym budżetem. Jeśli chodzi o astrofotografię, ważne jest, aby fotografować za pomocą statywu, który ma funkcje pozwalające na różne kąty i pozycje fotografowania. Aby to osiągnąć, potrzebujesz statywu o wszechstronnej konstrukcji, z takimi funkcjami, jak głowica kulowa 360 stopni i wymienna kolumna statywu, które łatwo przełączają się z formatu pionowego na poziomy.
źródło: www.marathonmotel.com
Głowica/montaż - Zamiast obiektywu, możemy wybrać teleskop. Będzie to prawdopodobnie dużo większy wydatek, lecz możliwości jakie daje taki sprzęt są ogromne. Stąd uważam, że najlepiej jest się zastanowić czy chcemy „po prostu” robić zdjęcia pięknych krajobrazów czy też zgłębiać tajniki kosmosu fotografując je. Jeśli już wybrałeś odpowiedni aparat i „szkło”, zastanów się na czym to zamontujesz. Fotografowie najczęściej wybierają głowicę kulową lub montaż paralaktyczny. Montaż paralaktyczny pozwala nam na śledzenie ruchu według naszych ustawień. Ruch odbywa się po łuku wytyczonym przez jedną z osi. Przy odpowiedniej konfiguracji, prędkość napędu dostosujemy do ruchu dobowego nieba, co poskutkuje tym, że fotografowane obiekty będą "nieruchome" względem ogniska naszego teleskopu lub obiektywu. Taki montaż musimy dobrać adekwatnie do wagi naszego zestawu. Bardziej zaawansowanym sprzętem jest głowica astrofotograficzna, która posiada zintegrowane serwomechanizmy i sterowniki, co w połączeniu z komputerem daje całe morze możliwości.
Pilot do zdalnych zdjęć / aplikacja na telefon - Istnieje kilka sposobów na robienie zdjęcia bez ingerencji w potencjalne wibracje. Najpowszechniejszą metodą jest zwykły wężyk spustowy, który nie zajmuje dużo miejsca, jest lekki i tani. Przydaje się on nie tylko w astrofotografii, ale i w codziennej fotografii. Inną metodą jest pobranie dedykowanej aplikacji na telefon i zrobienie zdjęcia "z telefonu". Jest to dosyć wygodne rozwiązanie z uwagi, na to że telefon i tak każdy ma przy sobie. Natomiast nie wszystkie starsze aparaty mają możliwość połączenia się ze smartfonem. Osobiście nie korzystam ani z aplikacji, ani z wężyka spustowego. Ustawiam samowyzwalacz na 10 sekund i nie muszę się już o nic martwić. Znam fotografów, którzy ustawiają samowyzwalacz na 2 sekundy, lecz ja wolę mieć absolutną pewność, że moja ingerencja w stabilizacje będzie zerowa.
Latarka - Kiedy jesteśmy w ciemności, źrenice w naszych oczach rozszerzają się, fotoreceptory w siatkówce zwiększają czułosć, co sprawia, że nasze oczy są bardziej wrażliwe i mogą widzieć coraz więcej przy coraz mniejszym świetle. Im dłużej przebywamy w ciemności, tym bardziej przystosowane stają się nasze oczy. Niestety, nawet odrobina rozproszonego światła może całkowicie wymazać tę adaptację, cofając nas do początku. Nasze oczy są mniej wrażliwe na czerwone światło. Z tego powodu czerwone światło wyrządza naszej adaptacji mniej szkód. Z tego powodu ludzie, którzy spędzają dużo czasu w ciemnym otoczeniu, wolą używać czerwonego oświetlenia, gdy potrzebują tylko trochę światła. Świetnie sprawdzą się latarki fenix, przykładowo latarka Fenix TK26R, która ma białe, zielone i czerwone światło. Kolejnym atutem posiadania dodatkowego światła jest możliwość oświetlania scenerii, co w rezultacie daje niesamowity efekt. Jeśli zależy nam na uchwyceniu podłoża, możemy je po prostu oświetlić.

źródło: www.photographingspace.com
Astrofotografia smartfonem - astrofotografia dla początkujących
Nie da się ukryć, że astrofotografia to jedna z najdroższych i najtrudniejszych dziedzin fotografii. Trzeba mieć odpowiednią wiedzę na temat kosmosu oraz umiejętność zaplanowania efektów, które chcemy uzyskać. Jeśli dopiero zaczynamy swoją przygodę z fotografią, najlepiej jest spróbować swoich sił z telefonem. Producenci smartfonów zastosowali w nich „tryb nocny”, który zmienia ustawienia dostosowując parametry pod słabe oświetlenie. Często możemy nawet zastosować ręczne ustawianie aparatu w smartfonie. Możemy wówczas przetestować różne czasy naświetlania, iso czy przysłonę. Mimo, że większość nowych telefonów ma wbudowaną stabilizację obrazu to nie obejdzie się bez statywu. Smartfony to bardzo ciekawe rozwiązanie dla osób, które nie mają profesjonalnego sprzętu fotograficznego, a chcą mieć ładne zdjęcia nieba.
![]()
źródło: petapixel.com
Jak szukać gwiazd?
Jeśli chodzi o lokalizowanie i identyfikowanie gwiazd, istnieje wiele aplikacji mobilnych, które pokazują nocne niebo z etykietami i informacjami o ciałach niebieskich. Osobiście miałem przyjemność korzystania ze Sky Guide i Stellarium. Jeśli chcesz oszczędzać baterię telefonu lub po prostu odłączyć się od sieci, istnieje mnóstwo fizycznych wyszukiwarek gwiazd, których możesz użyć, a nawet możesz wydrukować własną ze strony internetowej NASA. Przygotowując się do zdjęć, kolejnym niesamowitym zasobem jest strona ClearDarkSky. Możesz podać swoją lokalizację i miejmy nadzieję, że pobliska stacja raportująca zostanie wymieniona. Możesz zobaczyć na niej mapę prognozy astronoma, która pokazuje określone zjawiska atmosferyczne.

źródło: www.fifthstarlabs.com
Jakie ustawienia aparatu w astrofotografii?
Na samym początku po rozłożeniu całego sprzętu, wybierz kadr. Jeśli mieszkasz w malowniczej okolicy, możesz uwzględnić lokalne pasmo górskie lub punkt orientacyjny. Wierzchołek linii drzew zwykle nie dodaje wiele, chyba że drzewa są szczególnie fotogeniczne lub oświetlone. Niektórzy astrofotografowie powiedzą, że trzeba czegoś na pierwszym planie, aby ujęcie miało poczucie lokalizacji, ale niekoniecznie się z tym zgadzam, ponieważ same gwiazdy uważam za piękne. Wyłącz redukcję szumów High ISO i wszelkie systemy redukcji szumów w aparacie. Zapis zdjęć powinna być ustawiona na format RAW. Balans bieli można ustawić na Auto. Ponownie, niektórzy astrofotografowie mają wstępnie ustawione ustawienia balansu bieli, ale właśnie powiedzieliśmy, że robimy zdjęcia w formacie RAW, więc będziemy bawić się balansem bieli później. Następnie ustaw ostrość aparatu. Skieruj aparat na księżyc lub jasną planetę czy gwiazdę. Czasami autofokus zablokuje się na tym celu. Kolejno przełącz aparat na ręczne ustawianie ostrości i nie dotykaj pierścienia ostrości! Innym wyjściem jest ręczne ustawienie ostrości. Ponownie skieruj aparat na jasny obiekt na niebie. Ustaw ostrość ręcznie, aż uzyskasz docelowy punkt. Wiele aparatów z autofokusem ma wskaźniki ostrości, które pomogą Ci zorientować się, kiedy masz ostrość.

źródło: skylum.com
Ekspozycja i przysłona - fotografia gwiazd
Niestety nie ma uniwersalnej formuły ekspozycji na fotografię nocnego nieba, ponieważ wszyscy fotografujemy w różnych miejscach, w różnych warunkach atmosferycznych, różnymi aparatami i obiektywami. Celem twojej ekspozycji jest zmaksymalizowanie ilości światła wpadającego do kamery, przy jednoczesnym uwzględnieniu fizyki i ograniczeń technologicznych sprzętu. Przyjrzyjmy się każdej stronie trójkąta ekspozycji w odniesieniu do astrofotografii. Jeśli fotografujesz „zestawowym” obiektywem zmiennoogniskowy, prawdopodobnie będziesz chciał otworzyć przysłonę na najszersze ustawienie (najniższa liczba f/). Zaletą tego jest to, że wpuszczasz maksymalną ilość światła, ale wadą jest to, że obiektywy, zwłaszcza obiektywy "kitowe", rzadko osiągają najlepsze wyniki pod względem ostrości, komy i winietowania podczas fotografowania z szeroko otwartą przysłoną. Jeśli masz superszerokokątny obiektyw o wartości przysłony f/1,4 lub f/1,8, korzystne może być przymknięcie przysłony do f/2, aby uzyskać nieco lepszą wydajność optyczną, nie ograniczając jednocześnie zbyt dużej ilości światła. Pamiętaj, że będzie to również zależeć od ISO i czasu otwarcia migawki. Twoje ustawienie otwarcia przysłony jest fizycznym ograniczeniem gromadzenia światła.
Czas naświetlania i ISO - fotografia gwiazd
Jak ustawić czas naświetlania? Ziemia jest okrągła i obraca się z prędkością ponad 1660 kilometrów na godzinę na równiku. Oznacza to, że na naszych zdjęciach mamy do czynienia z opcją śladów gwiazd lub punktów gwiazdowych. W przypadku wszystkich obrazów poza abstrakcją i śladami gwiazd musimy zatrzymać akcję na niebie nad głową. Wielu fotografów stosuje „Zasadę 600” lub „Zasadę 500”, gdy ustalają, jak długo migawka może pozostać otwarta bez gwiazd pokazujących ruch Ziemi. Wzór to: 600/ogniskowa (odpowiednik 35 mm) = najdłuższy czas otwarcia migawki. Przykład: Obiektyw 35 mm na matrycy APS-C (1,5x) ma odpowiednik 50 mm. 600/50mm=12 sekund. Tak więc czas naświetlania dłuższy niż 12 sekund oznacza, że gwiazdy zaczną przemykać przez kadr. Aby „zamrozić” gwiazdy, Twoja ogniskowa i prędkość obrotu Ziemi określają limit czasu otwarcia migawki.
Generalnie chcemy fotografować z jak najniższym ustawieniem ISO, na jakie pozwala aparat. W astrofotografii wygląda to zupełnie inaczej. Wszyscy wiemy, że wyższe ISO oznacza więcej szumu cyfrowego, ale nie zawsze tak jest, w zależności od aparatu. Istnieją fizyczne ograniczenia dotyczące naszej przysłony i czasu otwarcia migawki. ISO jest tym, gdzie naprawdę dostosowujemy ekspozycję w dolnej linii, aby osiągnąć nasze ogólne cele ekspozycji. Wydajność ISO różni się w zależności od aparatu, a także zależy od warunków atmosferycznych. Jeśli możesz fotografować przy niższych czułościach ISO i nadal utrzymywać wystarczająco krótki czas otwarcia migawki i odpowiednią przysłonę, zrób to! Będziesz chciał poeksperymentować z własnym aparatem każdej nocy, aby uzyskać najlepszy efekt, zmieniając ISO w wielu ujęciach określonej sceny.

Filtry do astrofotografii
Przy fotografowaniu Słońca używa się filtrów słonecznych (to chyba dość oczywiste). Nawet nie myśl o fotografowaniu Słońca bez odpowiedniej filtracji. Możesz uszkodzić zarówno aparat, jak i oczy, jeśli spojrzysz przez wizjer swojej lustrzanki cyfrowej. Filtry fotograficzne słoneczne są tanie i nie ma absolutnie żadnego powodu, aby ich nie kupować. Kluczową kwestią do zapamiętania przy filtrach słonecznych jest to, aby zawsze mocować je przed obiektywem, nigdy między obiektywem/teleskopem a aparatem. warto zwrócić też uwagę na stopniowane filtry. Stosowane głównie przez fotografów krajobrazu w ciągu dnia, stopniowane filtry o neutralnej gęstości mogą być przydatne również w astrofotografii, zwłaszcza w astrofotografii miejskiej. Połowa filtra ma neutralną gęstość, a druga połowa jest przezroczysta. Możesz go użyć do przyciemnienia jasnej linii miasta, na przykład podczas fotografowania grupy planet na niebie nad mocno oświetlonym miastem. Oznacza to, że zarówno niebo, jak i budynki mogą być odpowiednio wyeksponowane.
Jeśli chcesz fotografować gwiazdy będąc w mieście, nie obejdzie się bez filtra. Największym problemem z filtrami zanieczyszczeń świetlnych jest to, że nie odcinają one światła emitowanego przez światła LED. W dzisiejszych czasach coraz więcej miast i miasteczek przestawia się na oświetlenie LED, ponieważ jest ono bardziej ekonomiczne. Filtry zanieczyszczenia światłem będą miały niewielki wpływ na jasność obrazu. Filtry te zwykle przyciemniają obraz o około 1 stopień, może więcej. Możesz dostosować ekspozycję lub ISO, aby to zrekompensować. Może to stanowić problem, jeśli fotografujesz nocne niebo obiektywem f/4, ponieważ ekspozycja może się nieco wydłużyć w przypadku zdjęcia wykonanego ze stałego statywu. Jednym z rozwiązań byłoby uzyskanie trackera gwiazd lub podkręcenie ISO, jeśli twój aparat na to pozwala.
A teraz, aby odpowiedzieć na ważne pytanie: czy filtr zanieczyszczenia światłem jest tylko filtrem balansu bieli, zmieniającym tylko temperaturę barwową twoich zdjęć? Tak i nie. Oczywiście nie doda to więcej gwiazd do twoich zdjęć i nie sprawi, że słabe obłoki galaktycznego pyłu staną się bardziej widoczne. Dzięki temu niebo będzie wyglądało bardziej naturalnie, biorąc pod uwagę, że wokół nie ma zbyt wielu świateł LED. Czerwone mgławice emisyjne będą się lepiej wyróżniać na Twoich końcowych zdjęciach.
Warto pomyśleć jeszcze o filtrze dyfuzyjnym. Dodanie filtra dyfuzyjnego przed obiektywem sprawi, że kolor gwiazdy będzie bardziej widoczny, a także lepiej podkreśli kształty konstelacji. Istnieją dwa rodzaje dyfuzorów: filtry prostokątne wkręcane i wsuwane. Filtry prostokątne wymagają również dedykowanego mocowania na obiektywie. Przeważnie używam typu wkręcanego, ale od czasu do czasu skłaniam się ku filtrowi wsuwanemu. Jest ku temu jeden dobry powód. Czasami mogę chcieć pewnego poziomu dyfuzji, ale nie tak naprawdę całej dyfuzji, jaką daje mi filtr. W takich przypadkach po prostu trzymam prostokątny filtr ręką przed obiektywem, a około połowy ekspozycji delikatnie go odsuwam. Bądź bardzo ostrożny z odbiciami, jeśli używasz tej metody.
Jak zrobić efekt śledzenia gwiazd? - fotografia astronomiczna
Mówiąc prościej, śledzenie gwiazd jest wynikiem bardzo długich ekspozycji gwiazd na nocnym niebie. Ze względu na ruch obrotowy Ziemi, z naszej perspektywy gwiazdy wydają się poruszać po niebie, co daje nam możliwość uchwycenia smug światła. W przeciwieństwie do fotografowania gwiazd punktowych, w których ograniczamy czas otwarcia migawki, na zdjęciach śladów gwiazd ignorujemy to i wykonujemy w nocy bardzo długie ekspozycje, które wahają się od kilku minut do kilku godzin. Im dłużej robisz zdjęcie, tym dłuższe będą ślady.
Wykonanie najlepszych zdjęć szlaków gwiazd zajmie od 2 do 4 godzin. Ostateczny wynik będzie zależał od liczby uchwyconych zdjęć i wyglądu, do którego dążysz. Istnieją dwa główne typy śladów gwiezdnych: tory gwiezdne i okręgi gwiezdne. Fotografowanie jednego lub drugiego będzie zależeć od kierunku, w którym kierujesz aparat.
W zależności od tego, na której półkuli się znajdujesz, skieruj aparat bezpośrednio na północ lub bezpośrednio na południe na jeden z biegunów niebieskich, a zobaczysz gwiazdy poruszające się po okręgu. Są to tak zwane kręgi gwiazd, lepiej znane jako ślady gwiazd okołobiegunowych i są to najbardziej typowe obiekty do fotografowania gwiazd szlaków. W następnej sekcji przyjrzymy się, jak wykonać tego rodzaju zdjęcie z gwiezdnym szlakiem.
Z drugiej strony, kiedy zaczniesz zmieniać perspektywę i patrzeć na wschód lub zachód, zaczniesz widzieć prostsze ścieżki gwiazd zamiast okręgów. Ścieżki gwiezdne mogą być łatwiejsze do sfotografowania, ponieważ nie musisz znajdować Polaris ani południowego bieguna niebieskiego. Jeśli znajdujesz się w pobliżu równika, zdjęcia ścieżek gwiazd są bardziej powszechne niż robienie zdjęć kręgów gwiazd.

źródło: skyandtelescope.org
Fotografia astronomiczna - Droga Mleczna
Na początek musimy wybrać odpowiednią porę roku. Istnieje coś takiego jak „Sezon Drogi Mlecznej”. Drogę Mleczną możemy oglądać przez cały rok, jednak większość astrofotografów goni za czymś, co nazywa się jądrem galaktycznym (lub rdzeniem Drogi Mlecznej). Aby móc to znaleźć i sfotografować, musimy przede wszystkim przebywać w miesiącach od marca do października na półkuli północnej. Kolejnym warunkiem jest odpowiednia faza księżyca. Światło w nocy również odgrywa ważną rolę w planowaniu naszej sesji. Porozmawiajmy najpierw o księżycu. Jak być może wiesz, księżyc przechodzi przez fazy przez cały miesiąc. Najlepszą porą miesiąca na fotografowanie Drogi Mlecznej jest faza nowiu; wtedy księżyc nie jest dla nas widoczny. Oznacza to, że światło Księżyca nie rozmyje widoku jądra Drogi Mlecznej. Teraz musisz znaleźć ciemną stronę nieba. Światło z miast może zrobić ze zdjęciami to samo, co światło księżyca — rozmyje widok gwiazd. Będziesz chciał znaleźć fajną ciemną stronę z aplikacji takich jak Dark Site Finder. W zależności od wielkości miasta, w którym mieszkasz, być może będziesz musiał podróżować godzinę lub dłużej, aby uciec od świateł miasta. Na obszarach bardziej zanieczyszczonych światłem może to być trudne, ale warte wysiłku.
Najczęstsze utrudnienia w astrofotografii
Jednym z najczęstszych problemów pojawiających się podczas fotografowaniu nieba jest pogoda. Przed wybraniem się na taką sesję koniecznie upewnij się, że niebo będzie wyglądać tak, jak tego potrzebujesz. Analiza prognoz pogody jest niezbędna w tej dziedzinie fotografii. Kolejnym często popełnianym błędem przez początkujących jest ubiór. Musimy pamiętać, że w nocy temperatura może nas zaskoczyć. Niekiedy, żeby zrobić wymarzone zdjęcie musimy spędzić na tym nawet kilka godzin. Kwestia temperatury tyczy się również naszego sprzętu. Z powodu ochłodzenia i wilgotności na obiektywie może zacząć pojawiać się rosa, dlatego pamiętaj o filtrze. Dużo łatwiej osuszyć płaską powierzchnię filtra niż wypukłą powierzchnię soczewki. Jeśli już sprawdziłeś czy niebo będzie bezchmurne i przygotowałeś się na nocne zdjęcia to weź pod uwagę jeszcze wiatr. Nawet lekkie podmuchy mogą zepsuć ci zdjęcie. Zadbaj o to, aby podłoże, na którym stawiasz statyw było twarde. Dodatkowo możesz obciążyć statyw plecakiem. Z pomocą przychodzą również kolce na końcówki nóżek statywów. Na pewno spotkasz się jeszcze z innymi utrudnieniami, o którym nie wspomniałem. Wybierając się na nocną sesje gwiazd musimy wszystko krok po kroku przemyśleć, aby zniwelować ryzyko potencjalnych przeszkód.