Co to jest aberracja chromatyczna?
Aberracja chromatyczna jest częstym problemem w soczewkach, która występuje, gdy kolory są nieprawidłowo załamywane (wyginane) przez soczewkę. Skutkuje to niedopasowaniem w punkcie ogniskowym, w którym kolory nie łączą się tak, jak powinny. Aby lepiej to zrozumieć, pamiętaj, że płaszczyzna ogniskowa jest punktem skupienia czujnika. Tam właśnie całe światło z obiektywu powinno połączyć się ponownie, aby czujnik mógł je prawidłowo wykryć. Chodzi o to, że w zależności od konstrukcji soczewki, wybranej ogniskowej, a nawet użytej apertury, pewne długości fal (kolory) mogą dotrzeć do punktów przed lub po, w których znajduje się płaszczyzna ogniskowa. Jej nieudolność nazywana jest jako aberracja chromatyczna i występuje w każdym przyrządzie optycznym.
Co to jest aberracja chromatyczna i dlaczego tak się dzieje.
Kiedy to nastąpi, kończy się na charakterystycznym kolorze otoczki wokół krawędzi zdjęcia. Pamiętaj, że możesz usunąć niski poziom aberracji chromatycznej w Photoshopie i Lightroomie. Rzeczywistość jest jednak taka, że każda dodatkowa chwila spędzona na poprawianiu zdjęcia to o jeden moment mniej, aby zrobić coś innego!
Dlaczego występuje aberracja chromatyczna?
Aberracja chromatyczna występuje, ponieważ obiektyw działa jak pryzmat; zginanie światła w zależności od różnych właściwości szkła, podobnie jak w przypadku trójkąta rozsławionego przez Pink Floyd, przechodzące przez nie kolory są rozszczepiane pod różnymi kątami. Światło w rzeczywistości składa się z kilku różnych długości fal (kolorów). Tak więc, aby czujnik aparatu mógł wykryć połączoną barwę światła, obiektyw musi sprawić, że wszystkie długości fal tego konkretnego promienia trafiają dokładnie w ten sam punkt na czujniku. Brzmi to prosto, ale musisz wziąć pod uwagę fakt, że różne długości fal (a tym samym różne kolory) będą jednocześnie uderzać w twoją soczewkę i że każdy z tych promieni zachowuje się nieco inaczej w zależności od szkła, przez które przechodzi.
Osiągnięcie inżynieryjne wymagane do prawidłowego ustawienia wszystkich tych różnych promieni świetlnych jest zwykle osiągane dzięki zastosowaniu przez producenta matrycy soczewkowej. W praktyce to właśnie każda z kilkunastu soczewek w obiektywie, koryguje różne wady na drodze światła między obiektywem a czujnikiem. Ważna jest jednak nie tylko ilość soczewek, ale też ich jakość.
Występowanie silnych abberacji chromatycznych nie oznacza, że musimy mieć same profesjonalne obiektywy. Nawet i one cierpią z powodu aberracji chromatycznej w takiej czy innej formie. Liczy się to, czy Twój obiektyw wykazuje widoczną aberrację chromatyczną i czy w Twoim przypadku jest to na tyle istotny dla ciebie problem.
Unikanie defektów aberracji chromatycznej
Aberrację chromatyczną można skutecznie usunąć podczas obróbki końcowej, jeśli fotografujesz w formacie RAW. Jednak zgodnie z dobrą praktyką należy najpierw spróbować usunąć problemy w aparacie, zamiast tworzyć sobie więcej pracy. Dobrą wiadomością jest to, że jeśli utkniesz podczas pracy z obiektywem, który wykazuje jakąś formę widocznej aberracji chromatycznej, istnieje kilka łatwych do zrozumienia strategii, które pomogą Ci usunąć lub zminimalizować widoczny efekt tego efektu na zdjęciach.
Aberracje chromatyczne mają tendencję do zaostrzania się w scenach o wysokim kontraście. Szczególnie winne są ujęcia na białym tle, ujęcia krajobrazowe z jasnym wschodem słońca lub, jak na przykładzie tego geparda, gdzie źródło światła znajduje się za obiektem. Oznacza to, że czasami nie pozostaje nic innego, jak spróbować zmienić ujęcie. Zamień tło na takie, które lepiej pasuje do podstawowego koloru obiektu lub zaczekaj na korzystniejsze warunki oświetleniowe. Jeśli absolutnie musisz uchwycić to ujęcie tak, jak jest, przełącz się na RAW i przygotuj palce na możliwość, że będziesz musiał wykonać kilka poprawek w postprodukcji.
Różne parametry na skrajnych ogniskowych
Chociaż miło jest mieć dostęp do szerokiego zakresu ogniskowych, faktem jest, że większość obiektywów zmiennoogniskowych wykazuje różne aberracje chromatyczne na krótszych i najdłuższych krańcach zakresu ogniskowych. Tak więc możliwość wyboru innej ogniskowej zwykle pomaga usunąć problem widocznej aberracji chromatycznej. Podobnie, używanie obiektywu zmiennoogniskowego przy szerokim kącie zwykle wprowadza nie tylko aberracje chromatyczne, ale także różne inne wady obrazu. Zamiast tego rozważ wybranie szerokokątnego obiektywu szerokokątnego do wykonania zadania lub być może bardziej praktycznego w twoim przypadku, wykonaj panoramę przy ogniskowej, która nie wykazuje problemu aberracji chromatycznej, a następnie połącz zdjęcia w postprodukcji, aby uzyskać bezbłędny wynik.
Zamknij aperturę oraz wykadruj obiekt na środek obrazu
Chociaż będzie to zależeć od dokładnego rodzaju używanego obiektywu, przymknięcie przysłony zwykle pomaga zmniejszyć zauważalne skutki większości wad obiektywu, w tym aberracji chromatycznej. Pamiętaj, że może być konieczne rozważenie skrócenia czasu otwarcia migawki lub zwiększenia czułości ISO, aby skompensować utratę światła, jeśli pracujesz w trybie innym niż studio. Jeśli masz dostęp do oświetlenia lub lamp błyskowych, poeksperymentuj z efektem wzmocnienia i dodania dodatkowego światła. Aberracje chromatyczne mają tendencję do częstszego występowania w miarę oddalania się od środka kadru. Wynika to zwykle z krzywizny soczewek w korpusie. Dlatego możliwość ponownego kadrowania obiektu bliżej środka może pomóc w zmniejszeniu, a nawet całkowitym wyeliminowaniu problemów z aberracją chromatyczną i innymi wadami soczewki.
Oznacza to, że po wykonaniu zdjęcia może być konieczne przycięcie obrazu, aby uzyskać żądaną klatkę, co może stanowić problem, jeśli bezwzględnie musisz zachować każdy piksel na zdjęciu. Z drugiej strony, jeśli pracujesz z małymi wydrukami lub dystrybucją cyfrową, różnice między rozdzielczościami nie będą tak zauważalne, dopóki znacznie nie zrezygnujesz.