Jaka lornetka do obserwacji nieba będzie najlepsza?

 

Lornetki to świetny sposób na rozpoczęcie obserwacji astronomicznych, ponieważ oferują piękne widoki nocnego nieba na dłoni. Są fantastyczną, lekką alternatywą dla najlepszych teleskopów i obserwacji gołym okiem oraz idealnie nadają się do oglądania gwiazd, planet, a nawet niektórych obiektów głębokiego nieba. Kiedy zastanawiasz się, jaką lornetkę do obserwacji gwiazd kupić, modele z obiektywami o średnicy co najmniej 40-50 mm zbierają wystarczająco dużo światła, co z kolei poprawia widoczność gwiazd, planet i niektórych obiektów głębokiego nieba. W przypadku obserwacji gwiazd z ręki powiększenie od 7x do 10x zapewni piękne, szerokie widoki, ale przy powiększeniu większym (10x i więcej), będzie wymagało użycia solidnego statywu, aby wyeliminować wszelkie drgania. Jeżeli zdecydujesz się na powiększenie 10x lub mniejsze, taka lornetka posłuży również do obserwacji przyrody i ptaków.

W tym artykule opowiemy czym się kierować przy wyborze lornetki astronomicznej. Dodatkowo zebraliśmy najlepsze lornetki do obserwacji gwiazd zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych astronomów.

 

 

Jaka jest dobra lornetka do obserwacji nieba?

Wybór dobrej lornetki do obserwacji nieba zależy od kilku czynników, takich jak budżet, mobilność i doświadczenie użytkownika. Poniżej znajdziesz rekomendacje oraz najważniejsze cechy, na które warto zwrócić uwagę.

• Średnica obiektywów: Minimum 50 mm, najlepiej 56 mm lub więcej – im większe soczewki, tym więcej światła zbiera lornetka.
• Powiększenie: Optymalnie 7x, 10x, 15x. Większe powiększenie wymaga statywu, bo drgania rąk mogą zepsuć obraz.
• Odstęp źrenicy wyjściowej: Co najmniej 5 mm (dla lepszej jasności obrazu w ciemności). Wielkość średnicy dzielimy przez powiększenie i wychodzi źrenica wyjściowa. Np. lornetka 10x50 ma 5 mm źrenicy, zaś lornetka 12x50 = 4,16 mm
• Pryzmaty: Najlepiej BAK-4, ponieważ zapewniają lepszą jakość obrazu niż tańsze BK-7. Lornetki powyżej 500 zł już powinny mieć te pryznaty. Dodatkowo lornetki porropryzmatyczne posiadają lepszą transmisję światła od lornetek dachowych przy zachowaniu niższej ceny.
• Pole widzenia: Im większe, tym łatwiej odnaleźć obiekty na niebie.

 

Wybór lornetki astronomicznej - polecane modele

 

Lornetki przeznaczone do obserwacji nieba różnią się parametrami, ceną i zastosowaniem. Poniżej znajdziesz wybrane przez nas najlepsze modele, które doskonale sprawdzą się w astronomii. Każda lornetka ma swoje unikalne cechy, które sprawiają, że nadają się do różnych celów astronomicznych. Wybór zależy od tego, czy zależy Ci na mobilności i łatwości obsługi (np. Nikon Action EX 10x50), czy też na wyższej jakości obrazu i większym powiększeniu (np. Conquest HDX 15x56). Warto pamiętać, że przy wyższych powiększeniach konieczne będzie użycie statywu, aby uzyskać stabilny obraz.

 

Vortex Diamondback 15x56 charakteryzuje się świetną jakością optyki w tej klasie cenowej, oferując jasny, ostry obraz. Duża średnica obiektywów pozwala na zbieranie więcej światła, co sprawia, że obiekty głębokiego nieba stają się wyraźniejsze, zwłaszcza przy słabszym świetle. Solidna konstrukcja, wodoodporność i odporność na wstrząsy sprawiają, że jest to lornetka, która doskonale radzi sobie w różnych warunkach. Jednak ze względu na wysokie powiększenie, wymaga użycia statywu, aby uzyskać stabilny obraz. Jest stosunkowo lekka jak na swoją klasę, ale nadal nieco ciężka w porównaniu do mniejszych modeli. Wszystkie lornetki Vortex mają dożywotnią gwarancję producenta.

Zalety:
✔ Świetna jakość optyki
✔ Jasny i kontrastowy obraz
✔ Solidna, wodoodporna konstrukcja

Wady:
✖ Wymaga statywu do stabilnych obserwacji
✖ Dość ciężka

 

 

Nikon Action EX 10x50 to lornetka, która sprawdzi się zwłaszcza dla osób początkujących. Powiększenie 10x oraz średnica obiektywów 50 mm oferują wystarczającą jasność, by wygodnie obserwować niebo, a jej kompaktowa budowa sprawia, że łatwo ją trzymać w rękach przez dłuższy czas. Dzięki powłokom antyrefleksyjnym obraz jest jasny i kontrastowy, a szerokie pole widzenia ułatwia odnalezienie obiektów. Jest wodoodporna i dobrze zabezpieczona przed wstrząsami, co czyni ją dobrym wyborem na zewnątrz. Choć nie zbiera tyle światła, co większe lornetki, to stanowi doskonały wybór na początek, zapewniając świetną jakość za rozsądne pieniądze.

 

 

Zalety:
✔ Jasny obraz dzięki dużej źrenicy wyjściowej
✔ Szerokie pole widzenia
✔ Łatwa w obsłudze, nie wymaga statywu

Wady:
✖ Ograniczona zdolność powiększania obiektów głębokiego nieba
✖ Nieco cięższa w porównaniu do innych modeli 10x50

 

 

 

Zeiss Conquest HDX 15x56 zarówn o jak Swarovski SLC 15x56 to lornetki astronomiczna premium, oferujące najwyższą jakość obrazu. Zapewnia doskonałą transmisję światła i szczegółowość obrazu. Są idealne do obserwacji mgławic, galaktyk i planet, choć też wymagają statywu. Lornetki Zeiss jak i Swarovski są modelami z najwyższej półki jakościowej, jednakże w tej cenie możmy już kupić profesjonalny teleskop. 

 

Zalety:
✔ Doskonała jakość optyki
✔ Bardzo jasny obraz nawet przy słabym świetle
✔ Solidna, wodoodporna konstrukcja

Wady:
✖ Wysoka cena

 

 

Nikon Aculon 16x50 oferuje powiększenie 16x i średnicę obiektywów 50 mm. Choć powiększenie jest wyższe, co pozwala na uzyskanie większych szczegółów w odległych obiektach, ta lornetka wciąż pozostaje stosunkowo kompaktowa i łatwa do trzymania w rękach. Jest odpowiednia do obserwacji planet czy jaśniejszych obiektów głębokiego nieba. Mimo że jest stosunkowo lekka, dla uzyskania stabilności obrazu warto korzystać ze statywu. Mniejsza średnica obiektywów sprawia, że zbiera mniej światła niż lornetki o większych soczewkach, ale nadal oferuje przyzwoitą jasność w dobrych warunkach. Wszystkie lornetki Nikon posiadają pryzmaty BaK4 gwarantujące wysoką jakość obrazu. 

Zalety:

✔ Stabilizacja obrazu (APC – Angle Power Control) – eliminuje drgania, co pozwala na wygodne obserwacje z ręki.
✔ Duże powiększenie (18x) – idealne do obserwacji na duże odległości, np. ptaków, krajobrazów czy samolotów.
✔ Szerokie obiektywy (50 mm) – zapewniają dobrą jasność obrazu nawet w trudniejszych warunkach oświetleniowych.
✔ Wysoka jakość optyki – jasny, kontrastowy i ostry obraz dzięki wysokiej jakości szkłu i powłokom antyodblaskowym.
✔ Solidna i wodoodporna konstrukcja – odporność na warunki atmosferyczne, co sprawia, że nadaje się do użytkowania w terenie.

Wady:

❌ Wysoka cena – zaawansowana technologia stabilizacji obrazu znacząco podnosi koszt lornetki.
❌ Większa waga – w porównaniu do standardowych lornetek o podobnych parametrach, przez co może być mniej wygodna w dłuższym użytkowaniu.
❌ Zasilanie stabilizacji – wymaga baterii do działania systemu APC, co oznacza konieczność ich wymiany lub ładowania.

 

 

 

Celestron SkyMaster 25x70 to budżetowa lornetka astronomiczna, idealna dla początkujących obserwatorów nocnego nieba. Oferuje duże, 25-krotne powiększenie i szerokie obiektywy 70 mm, co pozwala na jasne i wyraźne obserwacje gwiazd, planet oraz Księżyca. Mimo średniej jakości wykonania zapewnia świetny stosunek jakości do ceny, co czyni ją popularnym wyborem dla amatorów.

 

 

Zalety:

✔ Atrakcyjna cena – jedna z najtańszych lornetek astronomicznych na rynku.

✔ Duże powiększenie (25x) – pozwala dostrzec wiele detali na nocnym niebie.

✔ Szerokie obiektywy (70 mm) – zapewniają jasny obraz nawet w słabym świetle.

Wady:

✖ Średnia jakość optyki – może powodować aberracje i mniejszą ostrość obrazu.

✖ Duży rozmiar i waga – wymaga użycia statywu dla stabilnych obserwacji.

Mimo drobnych wad, Celestron SkyMaster 25x70 to świetna opcja na początek przygody z astronomią, szczególnie dla osób szukających taniej i funkcjonalnej lornetki

 

• Dla początkujących: Nikon Action EX 10x50, K&F 12x50

• Dla wymagających: Vortex Diamondback 15x56, Zeiss Conquest HDX 15x56

• Dla szczegółowych obserwacji planet: Kite APC 18x50, Nikon Aculon 16x50

• Najlepszy stosunek ceny do jakości: Nikon Aculon 16x50, Nikon Action EX 10x50

   

Lornetka czy teleskop - dlaczego warto wybrać lornetkę?

Podczas gdy zarówno teleskopy, jak i lornetki astro są zaprojektowane tak, aby zapewnić Ci lepszy widok nieba w nocy, oba mają swoje unikalne zalety i wady, a zatem najlepsza opcja będzie się różnić w zależności od Twoich wymagań w danym momencie. Z tego powodu większość osób, które są bardzo zainteresowane astronomią i dużo ją praktykują, będzie posiadać co najmniej jeden teleskop i lornetkę.

Zalety lornetki astronomicznej

• szersze pole widzenia - Idealna do obserwacji dużych struktur, takich jak Droga Mleczna, gromady gwiazd (np. Plejady) czy galaktyki (np. Andromeda). Duże liniowe pole widzenia pozala szybciej znaleźć dany obiekt.

• Więsza mobilność - Lornetka jest lekka, kompaktowa i łatwa do transportu, w przeciwieństwie do często ciężkiego i wymagającego montażu teleskopu.

• Obserwacja obuoczna - Korzystanie z obu oczu poprawia percepcję głębi i komfort obserwacji.

• Brak konieczności kolimacji - W przeciwieństwie do teleskopów reflektorowych, lornetka nie wymaga kolimacji (regulacji optyki).

Lornetki mają przewagę w większym polu widzenia i możliwości używania obu oczu, co poprawia percepcję obrazu. Są świetne do obserwacji gromad gwiazd, mgławic czy Drogi Mlecznej, ale jeśli chodzi o zbieranie światła i dostrzeganie słabych obiektów głębokiego nieba, teleskop wygrywa.

 

Obserwacja nieba przez lornetkę

Obserwowanie nieba przez lornetkę to świetny sposób na odkrywanie kosmosu bez konieczności używania teleskopu. Wystarczy wybrać odpowiednie miejsce, ustabilizować lornetkę i wiedzieć, czego szukać. Najlepiej obserwować z dala od miejskich świateł, w bezchmurną noc, unikając pełni Księżyca, która przytłumia słabsze obiekty. Małą lornetkę (np. 10x50) można trzymać w rękach, ale większe modele (15x70 i większe) wymagają statywu lub stabilnego podparcia.

 

 

KROK 1. Wybierz odpowiednie miejsce i warunki

• Ciemne niebo – najlepiej z dala od miejskich świateł (im mniej zanieczyszczenia świetlnego, tym więcej zobaczysz).
• Bezchmurne niebo – unikaj obserwacji w deszczowe lub bardzo wilgotne dni.
• Unikaj Księżyca w pełni – jego jasność przytłumia słabsze gwiazdy i obiekty głębokiego nieba.

KROK 2. Wygodna pozycja i stabilizacja obrazu

• Jeśli masz małą lornetkę (np. 10x50), możesz trzymać ją w rękach, ale oprzyj łokcie o coś stabilnego.
• Dla większych lornetek (15x70 i większych) użyj statywu lub oprzyj się o ścianę/drzewo, aby uniknąć drgań.
• Możesz leżeć na plecach – wtedy łatwiej utrzymać stabilność.

KROK 3. Jak znajdować obiekty na niebie?

• Zacznij od znanych gwiazdozbiorów – Wielki Wóz, Kasjopea, Orion to dobre punkty startowe.
• Użyj aplikacji mobilnej np. SkySafari, Stellarium, Star Walk, aby łatwiej lokalizować obiekty.
• Podążaj za gwiazdami – jeśli znajdziesz jasną gwiazdę, przesuwaj lornetkę w jej okolicy, szukając gromad gwiazd czy mgławic.

KROK 4. Co obserwować przez lornetkę?

🌙 Księżyc – zobaczysz kratery i morza księżycowe (najlepiej oglądać przy częściowym oświetleniu, bo cienie podkreślają detale).
✨ Gromady gwiazd – Plejady (M45), Hiady, gromada Podwójna w Perseuszu (NGC 869/884).
🌌 Galaktyki – Andromeda (M31) jest łatwo widoczna jako mglista plama.
🔭 Mgławice – Mgławica Oriona (M42) jest jednym z najjaśniejszych obiektów.
🪐 Planety – Jowisz z jego księżycami (Galileuszowymi), Saturn (można dostrzec jego pierścień jako "wypukłość"), Mars, Wenus.
🌠 Droga Mleczna – szerokie pole widzenia lornetki pozwala dostrzec struktury naszej galaktyki.

 

KROK 5. Eksperymentuj i baw się dobrze!

• Unikaj patrzenia na jasne źródła światła – potrzeba ok. 20-30 minut, by oczy przyzwyczaiły się do ciemności.
• Obserwacje przez lornetkę są relaksujące – nie śpiesz się, podziwiaj kosmos kawałek po kawałku.
• Zapisuj, co udało Ci się zobaczyć – prowadzenie dziennika obserwacji to świetny sposób na śledzenie postępów.
• Obserwuj w różnych porach roku – inne gwiazdozbiory są widoczne latem i zimą.