Migawka w aparacie - wszystko co trzeba wiedzieć

Migawka - to dwie mikroskopijne kurtyny zasłaniające materiał światłoczuły - czyli w większości mogą to być matryce, lub - nieco rzadziej - film w aparatach analogowych. Migawka jest położona tuż przed samym sensorem, a otwiera się w momencie naciśnięcia spustu migawki. Rozpoczyna swoje działanie po wciśnięciu spustu migawki, a w zależności od wybranego trybu, zamyka się natychmiast, z opóźnieniem lub dopiero po zwolnieniu spustu. W trakcie tego procesu, matryca aparatu jest oświetlana, co umożliwia zarejestrowanie obrazu. Migawka jest zatem kluczowym elementem kontrolującym naświetlenie fotografii. Poza samą migawką ważnym aspektem fotografii jest także ustawienie ISO. Przeczytaj nasz artykuł ISO w aparacie i dowiedz się więcej.

Migawkę w aparacie rozróżniamy na trzy różne rodzaje:

• mechaniczne
  • szczelinowa - Migawki szczelinowe znajdują się przed matrycą, zwykle w korpusie aparatu. Używane w aparatach z wymienną optyką, skonstruowane są z dwóch lamelek i stosuje się je w lustrzankach (wbudowane są za lusterkiem) oraz w hybrydach. Przez większość czasu migawka pozostaje podniesiona, pozwalając na przepuszczenie określonej ilości światła do matrycy przed wykonaniem zdjęcia. W dzisiejszych aparatach najczęściej stosuje się migawki o ruchu pionowym, choć zdarzają się również takie, w których lamelki przesuwają się w kierunku poziomym.

     

  • centralna - Centralne (lub też irysowe) często montowane w samym obiektywie i stosowane głównie w aparatach średnio-formatowych oraz kompaktowych. Składają się z kilku listków, które zachodzą na siebie. W momencie aktywacji podczas fotografowania, listki te dynamicznie się rozchylają, przepuszczając światło, a następnie wracają do pierwotnej pozycji. Migawki irysowe mają swoje ograniczenia, zwłaszcza w zakresie krótkich czasów naświetlania (maksymalnie do 1/2000 sekundy), jednak oferują lepszą synchronizację z błyskiem przy minimalnym czasie otwarcia

• elektroniczne Migawki elektroniczne, używane w telefonach komórkowych, aparatach kompaktowych i aparatach hybrydowych, są zintegrowane z matrycą i działają poprzez kontrolowanie dostępu światła do poszczególnych linii pikseli. To rozwiązanie sprzętowe pozwala na bardzo krótkie czasy naświetlania, sięgające nawet 1/40 000 sekundy. Jednak ma swoje ograniczenia, takie jak długie sczytywanie danych z matrycy oraz potencjalne problemy z lampą błyskową oraz zniekształcenia obrazu, znane jako efekt "rolling shutter".

   

• hybrydowe - Istnieją także migawki hybrydowe, które łączą oba podejścia. Na przykład, przednia kurtyna migawki może działać elektronicznie, podczas gdy tylna jest mechaniczna. To rozwiązanie, zastosowane w aparacie Sony Alpha99 II, pozwala na cichą pracę aparatu oraz uzyskiwanie wysokiej jakości zdjęć w szybkiej sekwencji, nawet do 12 klatek na sekundę.

Zasada działania migawki polega na regulowaniu ilości światła docierającego do matrycy, co ma wpływ na długość ekspozycji. Dłuższy okres otwarcia migawki oznacza, że więcej światła dociera do matrycy, co z kolei skutkuje jaśniejszym zdjęciem. W praktyce, krótki czas naświetlania oznacza, że między przednią i tylną kurtyną migawki istnieje wąska szczelina, przez którą przechodzi światło. Im dłuższy czas otwarcia migawki, tym większa staje się ta szczelina, aż ostatecznie tylna kurtyna działa z określonym opóźnieniem. Jeśli chodzi o kręcenie filmów, sytuacja wygląda inaczej. Wtedy migawka pozostaje otwarta przez cały czas, aż do chwili zakończenia rejestracji materiału. Dopiero wtedy jest zamykana. W raz z rozwojem technologii, coraz więcej aparatów, zwłaszcza kompaktów i bezlusterkowców, wyposaża się w migawki elektroniczne i hybrydowe. Chociaż te nowoczesne rozwiązania nie są jeszcze doskonałe i niekiedy nie konkurują z szczelinowymi migawkami, warto śledzić ich ewolucję, ze względu na ich zdolności do szybkiej pracy oraz rozszerzone możliwości, zwłaszcza w dziedzinie filmowania.

Ile wytrzymuje migawka w aparacie?

Ilość cykli migawki to istotny parametr przy wyborze aparatu, określający, ile zdjęć można zrobić przed potencjalną koniecznością serwisu. W większości przypadków migawka wytrzymuje około 100 000 fotografii, natomiast w przypadku bardziej profesjonalnego sprzętu ilość ta waha się między 200 000 a 300 000 zdjęć.  Jednakże osiągnięcie tej liczby nie gwarantuje, że migawka od razu ulegnie awarii. Jej stan może pogorszyć się wcześniej lub później ze względu na czynniki takie jak wilgotność, temperatura i zabrudzenia. Pielęgnowanie migawki jest ważne, ponieważ jej wymiana może być kosztowna.

Jak działa migawka w bezlusterkowcu?

Bezlusterkowce nie mają żadnych mechanicznych elementów migawki które mogłyby zasłonić matrycę. Dlatego po wciśnięciu spustu następuje wyłączenie matrycy i ponowna jej aktywacja, a po określonym czasie naświetlania następuje odczyt zarejestrowanych przez sensor wartości. Migawka elektroniczna nie ma żadnych ruchomych części. Zamiast tego informacje o obrazie są zbierane z czujnika przez określony czas ekspozycji, który może być znacznie krótszy niż może obsłużyć jakikolwiek mechanizm. Problem polega jednak na tym, że ze względów technicznych, takich jak przepustowość elektroniczna, danych czujnika nie można zapisać w całości na raz, lecz należy je odczytać sekwencyjnie, po jednej linii (lub kilku liniach) pikseli na raz, podobnie jak w przypadku głowica skanera przesuwa się w dół stołu skanera płaskiego.

Jak sprawdzić przebieg migawki w aparacie?

W zależności od producenta, przebieg migawki można sprawdzić na stronach internetowych wrzucając nieprzerobione ostatnie zdjęcie zrobione aparatem lub bezpośrednio w serwisie producenta.  Najłatwiejszym sposobem jak sprawdzić ile zdjęć zrobił aparat jest albo podpicie aparatu do programu przez komputer albo za pomocą zdjęcia. W taki sposób sprawdzisz działanie migawki w większości modeli aparatów marek takich jak Canon , Nikon , Sony , Pentax i niektórych modeli Fujifilm jest przesłanie nieedytowanego obrazu JPEG z aparatu na stronę internetową www.camerashuttercount.com . Witryna odczyta dane EXIF obrazu i wyświetli Twój aktualny numer. Czasami jednak w przypadku Sonego i tym bardziej Canona nie uda się zweryfikować. W takich przypadkach będzie trzeba użyć innych aplikacji takich jak: EOSDIGITALINFO   

Co uruchamia migawkę w aparacie fotograficznym?

Migawkę uruchamia najbardziej charakterystyczny przycisk na aparacie - czyli spust najczęściej umieszczony na górze aparatu. Służy on do wyzwalania migawki oraz wykonywania zdjęć.

Jak ustawić czas migawki w aparacie?

Ustawiając w aparacie tryb preselekcji czasu, tj. Tv - wartość czasu - uzyskujemy bezpośrednią kontrolę nad czasem naświetlenia. W większości aparatów EOS możemy włączyć tryb sportowy który będzie automatycznie konfigurował ustawienie ekspozycji oraz ostrości aparatu podczas robienia zdjęć ruchomych obiektów.

Na co ma wpływ czas otwarcia migawki aparatu?

Czas otwarcia migawki, to prędkość z jaką migawka aparatu się zamyka. Krótsza migawka skraca czas naświetlania, co zmniejsza ilość światła wpadającego do aparatu. Z kolei długa migawka pozwala na dłuższą ekspozycję.

Jaki przebieg używanego aparatu?

Mając na uwadze średni przebieg (dla zwykłych aparatów) - 100000 zdjęć - im bliższy tej liczbie tym bardziej aparat jest zużyty. Przy zakupie używanego aparatu należy zwrócić szczególną uwagę na tę liczbę by nie wplątać się w dodatkowe koszty. Jeśli jesteś początkującym fotografem, polecamy także dowiedzieć się więcej na temat przysłony i jak ją ustawić.