Bokeh effect – co to jest?
Od czasu, gdy pierwsze zdjęcia zostały wykonane przez obiektywy, na zdjęciach pojawiły się lustrzane, nieostre prześwietlenia. W 1997 roku magazyn Photo Techniques wprowadził słowo „bokeh” do języka ojczystego świata fotografii i od tego czasu analizowano nieostre obszary fotografii. Obecnie jest wiele aplikacji czy też urządzeń, w których znajdziemy słowo „Bokeh”. Mamy możliwość obecnie uzyskania takiego efektu nawet w smartfonach. Są jeszcze takie aparaty w smartfonach, które mają algorytmy tworzące sztuczny bokeh na obrazach, gdy ich obiektywy nie dają efektu. Istnieje nawet strona żywieniowa z artykułem na temat wykorzystania bokeh w fotografii kulinarnej. W chwili publikacji na Instagramie jest ponad 7,6 miliona zdjęć z hashtagiem #bokeh. Inną rzeczą, która jest tak intrygująca w efekcie bokeh, jest fakt, że ludzkie oko, ze względu na doskonałą głębię ostrości, nie radzi sobie dobrze, tworząc rodzaj bokeh. W pewnym sensie jest to wyjątkowe doświadczenie wizualne, który jesteśmy w stanie osiągnąć tylko za pomocą obiektywu.
Jak działa efekt bokeh?
W zależności od tego, jak zaprojektowano elementy obiektywu i jak ukształtowana jest światłosiła obiektywu, efekt bokeh będzie miał wyraźne cechy. Efekt ten albo jest wypełnieniem do zdjęcia albo ma za zadanie odwrócić uwagę, ale też może być niewidoczny. Interpretacje interakcji nieostrych obszarów obrazu są subiektywne jak sama fotografia. Niektórym podobają się pewne kształty i formy bokeh, a innych rozpraszają. Niezależnie od tego opinia jest subiektywna. Kiedy ktoś używa terminów „zły bokeh” lub „dobry bokeh”, wiedz, że słyszysz opinię, a nie fakt.
Jako fotograf możesz poeksperymentować ze swoimi obiektywami i dowiedzieć się, które z nich dają przyjemniejszy efekt bokeh i cię nie rozprasza. Może się również okazać, że niektóre soczewki wytwarzają efekt bokeh, który sprawia, że się wzdrygasz. Nie oznacza to, że dany obiektyw jest lepszy lub gorszy od innego; po prostu renderuje nieostre światła w inny sposób. Istnieje kilka legendarnych obiektywów, które są znane ze swojej ostrości i odwzorowania kolorów, ale są mocno krytykowane za efekt bokeh. I odwrotnie, istnieją niezbyt świetne obiektywy, które tworzą piękny bokeh.
Poznaj swoje soczewki i dowiedz się, jak wykorzystać ich mocne strony oraz jak uniknąć ich słabości. Portret w płytkiej głębi ostrości zwykle wymaga przyjemnego efektu bokeh. Jeśli jednak nie jesteś przede wszystkim fotografem portretowym, radzę nie traktować bokeh jako dużej części kryteriów zakupu obiektywów, chyba że abstrakcje nieostre zdjęcia są twoim ulubionym gatunkiem fotograficznym.
Jeśli przysłona w obiektywie jest zmienna, oznacza to, że jest zbudowana z wielu listków, które rozszerzają się lub zwężają w zależności od wybranej przysłony. Światłosiła przysłony obiektywu jest generalnie zaprojektowana tak, aby tworzyła okrąg. Fakt, że tworzy się on z kilku odcinków oznacza, że nie będzie to okrąg geometrycznie idealny. Niektóre listki przysłony są zaokrąglone, aby zmaksymalizować symulację okręgu. Jednak im mniej listków ma membrana, tym trudniej jest uformować koło, niezależnie od zaokrąglonych krawędzi.
Na przykład, obiektyw z pięcioma listkami przysłony będzie wytwarzał, czasami subtelnie, nieostre światła w kształcie pięciokąta lub bokeh. W zależności od Twojej estetyki może to być mile widziane lub może budzić zastrzeżenia. Im więcej listków ma przesłona, tym bardziej okrągły będzie efekt bokeh, zwłaszcza gdy światło przechodzi przez przesłonę w pobliżu osi optycznej obiektywu. Mając na uwadze okrągły bokeh, niektóre obiektywy, takie jak Rokinon Xeen, mają 11-listkowe przysłony, aby zmaksymalizować okrągłość, nawet po przymknięciu.
Niektóre starsze obiektywy mają listki przysłony, które tworzą rodzaj membrany w kształcie gwiazdy, która prowadzi do charakterystycznego kształtu bokeh. Można stworzyć własny efekt bokeh, wycinając wybrany projekt w kawałku czarnego papieru konstrukcyjnego i zakrywając nim obiektyw. W Internecie jest wiele filmów o majsterkowaniu, sugerujących różne kreatywne pomysły na kształty bokeh. Zwróć uwagę, że te niestandardowe kształty najlepiej sprawdzają się w przypadku jasnych, nieostrych obszarów na zdjęciu, takich jak sztuczne oświetlenie poza głębią ostrości. Jeśli nieostry obszar jest pozbawiony małych obszarów podświetlenia, prawdopodobnie nie zobaczysz tych kształtów wyraźnie odtworzonych w bokeh.
Jak zrobić bokeh?
Jeśli chcemy uzyskać efekt bokeh musimy użyć jasnego obiektywu, im jaśniejszy tym lepiej. Przyjęło się, że przysłona powinna być co najmniej f/2.8. Większość fotografów, by uzyskać efekt wyraźnie rozmytego tła używa obiektywów stałoogniskowych. Jeśli już ustawiłeś przysłonę maksymalnie otwartą, czas na ustawienia. Osobiście korzystam z trybu manualnego i wszystko ustawiam ręcznie. Natomiast wiele osób korzysta z trybu preselekcji przysłony, który umożliwia ci wybranie otworu przysłony i samodzielnie ustawia czas otwarcia migawki dla ekspozycji. Można wybrać jeszcze tryb Fleksja, który pozwala wybrać wybrać kombinację maksymalnego otworu względnego i czasu otwarcia migawki.
Jeśli chcesz zwiększyć szansę na efekt bokeh, zwiększ odległość fotografowanego obiektu od jego tła. Możesz to uzyskać również poprzez zmniejszenie odległości miedzy obiektywem a obiektem. Im mniejsza głębia ostrości tym tło będzie bardziej rozmyte. Prześwietlone obszary również dają efekt bokeh. Jeśli robimy zdjęcie pod światło, doświetlamy z boku czy też od góry możemy uzyskać wyjątkowo atrakcyjny efekt rozmycia.
Jeśli już wiesz co to jest efekt bokeh, zdobądź wiedzę na temat innym aspektów w fotografii, aby potem móc robić świetne zdjęcia! Dowiedz się co to jest dystorsja i jak jej uniknąć oraz co to jest winietowanie, gdyż umiejętnie użyte daje niesamowity efekt. Kolejnym fundamentem jest balans bieli w fotografii, zdolności operowania nim na pewno ci się przyda nie jeden raz. Zakładając, że już wiesz jak działa ISO i co to jest czas naświetlania ;)